Guido Guinizelli (circa 1235-1276)
it.wikipedia.org/wiki/Guido_Guinizelli
è stato un giurista e poeta italiano (bolognese), attivo tra il 1265 e il 1276, noto soprattutto per il “Canzoniere” (15 sonetti e 5 canzoni, in parte di attribuzione incerta).
Dante Alighieri (che lo chiama Guido Guinizzelli) ne parla con ammirazione nel Purgatorio (XXVI, in particolare versi 97-99), indicandolo quale iniziatore del “Dolce stil novo”:
it.wikipedia.org/wiki/Dolce_stil_novo
quand’io odo nomar sé stesso il padre
mio e de li altri miei miglior che mai
rime d’amore usar dolci e leggiadre
In Esperanto esiste la traduzione (di Luigi Minnaja) del sonetto “Io voglio del ver la mia donna laudare” (doppia versione: da un manoscritto del 1956, e secondo la “Itala Antologio”/ Antologia Italiana del 1987).
Lo trascrivo, allegando una vecchia cartolina con le due più famose torri di Bologna
it.wikipedia.org/wiki/Torri_di_Bologna
(la “Torre degli Asinelli” e la “Garisenda”, entrambe pendenti come la Torre di Pisa)
it.wikipedia.org/wiki/Torre_di_Pisa
IO VOGLIO DEL VER LA MIA DONNA LAUDARE
Io voglio del ver la mia donna laudare
ed asembrarli la rosa e lo giglio:
più che stella diana splende e pare,
e ciò ch’è lassù bello a lei somiglio.
Verde river’ a lei rasembro e l’are,
tutti color di fior’, giano e vermiglio,
oro ed azzurro e ricche gioi per dare:
medesmo Amor per lei rafina meglio.
Passa per via adorna, e sì gentile
ch’abassa orgoglio a cui dona salute,
e fa ’l de nostra fé se non la crede;
e no lle pò apressare om che sia vile;
ancor ve dirò c’ha maggior vertute:
null’om pò mal pensar fin che la vede.
Guido Guinizelli
JA MIAN DAMON LAŬDI MI PROJEKTAS
Ja mian damon laŭdi mi projektas,
kun rozo kaj lilio ŝin kompari;
kiel matena stel’ ŝi brilaspektas,
kaj kun ĉielaj beloj povas pari.
Aer’, marbordo verda ŝin reflektas,
koloroj, floroj ŝajnas familiari,
kiel plej riĉaj gemoj ŝi perfektas;
eĉ am’ per ŝi prosperas malvulgari.
Tiel ĝentile ŝi survoje paŝas,
ke ŝi humilon naskas per saluto,
la nekredanton gajnas al la fido,
kaj malnoblulo for de ŝi sin kaŝas;
mi diras plu: pro ŝia memkonduto
ne fie pensas hom’ ĉe ŝia vido.
Guido Guinizelli, trad. Luigi Minnaja
(manuskripto de 1956)
MI DAMON MIAN LAŬDI JA PROJEKTAS
Mi damon mian laŭdi ja projektas,
kun rozo kaj lilio ŝin kompari;
kiel matena stel’ ŝi brilaspektas,
kaj kun ĉielaj beloj povas pari.
Aer’, marbordo verda ŝin reflektas,
koloroj, floroj ŝajnas ŝin egali,
kiel plej riĉaj gemoj ŝi perfektas;
eĉ am’ per ŝi kapablas malvulgari.
Tiel ĝentile ŝi survoje paŝas,
ke ŝi humilon naskas per saluto,
la nekredanton gajnas al la fido,
kaj la plumplulo for de ŝi sin kaŝas;
mi diras plu: pro ŝia memkonduto
ne fie pensas hom’ ĉe ŝia vido.
Guido Guinizelli, trad. Luigi Minnaja
(“Itala Antologio” 1987, p. 33
)
