Il 4 maggio è l’anniversario della morte (nel 1786) dello scienziato, ingegnere, geografo ed astronomo Leonardo Ximènes (1716-1786),
it.wikipedia.org/wiki/Leonardo_Ximenes
siciliano di origine spagnola ma attivo in Toscana, gesuita, famoso – tra l’altro – per aver regolato il deflusso verso il mare dell’acqua del lago di Castiglione della Pescaia, consentendo la bonifica della Maremma toscana.
Sulla Maremma Toscana sono apparsi tre volumi in Esperanto:
– “Literatura rigardo tra la Marema Toskanlando” – unua parto (2008);
– Maremo – Literatura rigardo tra la suda Toskana Maremo – dua parto (2010);
– Toskana Maremo 1-a parto – Grosseto (2018).
Trascrivo la poesia di Giosuè Carducci “Traversando la Maremma Toscana”, in italiano e in due versioni in Esperanto, rispettivamente di Pier Vittorio Orlandini eNicolino Rossi, e Renato Corsetti.
Allego:
– il francobollo italiano del 2016 per il 300° anniversario della nascita di Leonardo Ximenes;
– la copertina dell’ultimo volume sulla Maremma (2018).
TRAVERSANDO LA MAREMMA TOSCANA
Dolce paese, onde portai conforme
l’abito fiero e lo sdegnoso canto
e il petto ov’odio e amor mai non s’addorme,
pur ti riveggo, e il cuor mi balza in tanto.
Ben riconosco in te le usate forme
con gli occhi incerti tra ‘l sorriso e il pianto,
e in quelle seguo de’ miei sogni l’orme
erranti dietro il giovenile incanto.
Oh, quel che amai, quel che sognai, fu in vano;
e sempre corsi, e mai non giunsi il fine;
e dimani cadrò. Ma di lontano
pace dicono al cuor le tue colline
con le nebbie sfumanti e il verde piano
ridente ne le pioggie mattutine.
Giosuè Carducci
TRAIRANTE LA TOSKANAN MAREMON
Ho dolĉa lando, je kies konformo
regis indigno min, fiera moro,
amo-malamo en daŭra sendormo,
mi vin revidas kun vibranta koro.
Je la rekono de l’ gemuta formo
hezitas en mien’ rideto-ploro,
kaj sekvas mi tra vaga memorŝtormo
ravajn la spurojn de junec-langvoro.
Nun ĉia revo, amo ĉia vanas:
tiome kuris mi, sen celalveno;
kaj morgaŭon la fal’. Sed pac’ emanas
en nebula vual’ de montetĉeno,
kiu ĉe l’ ebenaĵ’ verda lontanas
ridanta en la pluvo de l’ mateno.
Giosuè Carducci
trad. Pier Vittorio Orlandini + Nicolino Rossi
(“L’Esperanto – FEI” 2001-1)
(“Literatura rigardo tra la la Marema Toskanlando”– unua parto, 2008)
TRA LA TOSKANA MARĈO-LANDO
Dolĉa land’, mi heredis vian moron
pri spita kanto, forta viv-sinteno,
amen-malamen ĉiam pretan koron.
Jen mi revidas vin je koro-sveno.
Okul-malcerta inter rid’ kaj ploro,
konatajn formojn konas mi sen peno,
spurante mian revan la fervoron,
vagintan laŭ juneca miro-pleno.
Kion mi revis, amis: jun-aŭdaco!
Mi ĉiam kuris, sed ne atingis celojn,
kaj morgaŭ haltos mi. Sed diras “pacon!”
viaj montetoj trans nebulaj veloj
ŝvebantaj en la ebena fora spaco
rida trapluve en matenaj heloj.
Giosuè Carducci, trad. Renato Corsetti
(“L’Esperanto – FEI” 30.4.2001)
