Personaggi

Cartesio

Di nuovo Cartesio.
​Il 31 marzo è l’anniversario della nascita (nel 1596) del matematico e filosofo francese René Descartes (1596-1650)
it.wikipedia.org/wiki/Cartesio
eo.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Descartes
​in latino Renatus Cartesius, in italiano Renato Cartesio, in greco Kartésios, in russo Rene Dekart, in siciliano Cartesiu, in Esperanto Renato Kartezio, uno dei pochi esempi di traduzione di cognome in varie lingue
Ho già parlato di lui il 31 marzo 2017:

René Descartes – Cartesio


​Oggi trascrivo:
– un trafiletto in italiano (insieme con la mia traduzione in Esperanto), pubblicato su “L’Esperanto” 1930-2, p. 41, a proposito di un articolo del famoso linguista italiano (esperantista) Bruno Migliorini, al quale ho già accennato più volte, ad esempio:

Augusteo

Dario Niccodemi

Vittorio Imbriani

Skanderbeg

Gotthold Ephraim Lessing


– un brano in francese dal “Discours de la methode” (Discorso sul metodo), con la traduzione in Esperanto di Louis Bastien.
​Allego il francobollo francese del 1996 (da un ritratto di Frans Hals) per il 400° anniversario della nascita di Cartesio.


Il valente samideano Prof. Bruno Migliorini nel n. di novembre della importante rivista «La Cultura» (editore Zanichelli – Bologna) ha pubblicato un interessante articolo dal titolo «Una lettera di Cartesio (1629) e il problema della lingua internazionale» nei quale fa un confronto fra l’attuale soluzione pratica del problema della lingua artificiale (che si è avuta con la creazione del Dott. Zamenhof) e i tentativi di soluzioni filosofiche al problema della lingua internazionale che si tentarono nei secoli passati. Fra questi tentativi egli cita quello manifestato in uno scritto del Descartes.
(L’Esperanto 1930-2, p. 41)

(Traduko):
La elstara samideano Prof. Bruno Migliorini en la numero de novembro de la grava revuo «La Cultura» (eldonisto Zanichelli – Bolonjo) publikigis interesan artikolon kun titolo «Una lettera di Cartesio (1629) e il problema della lingua internazionale» (Letero de Kartezio – 1629 – kaj la problemo de la internacia lingvo), en kiu li faras komparon inter la nuna praktika solvo de la problemo de la artefarita lingvo (okazinta per la kreaĵo de D-ro Zamenhof) kaj la klopodoj de filozofiaj solvoj je la problemo de la internacia lingvo kiujn oni provis en pasintaj jarcentoj. Inter tiuj provoj li citas tiun manifestitan en skribaĵo de Descartes.
***
Les quatre règles de la méthode
Le premier était de ne recevoir jamais aucune chose pour vraie que je ne la connusse évidemment être telle…
Le second, de diviser chacune des difficultés que j’examinerais, en autant de parcelles qu’il se pourrait et qu’il serait requis pour les mieux résoudre.
Le troisième, de conduire par ordre mes pensées, en commençant par les objets les plus simples et les plus aisés à connaître…
Et le dernier, de faire partout des dénombrements si entiers, et des revues si générales, que je fusse assuré de ne rien omettre…

J’ai conscience d’être une substance dont toute l’essence ou la nature n’est que de penser… En sorte que ce moi, c’est-à-dire l’âme par laquelle je suis ce que je suis, est entièrement distincte du corps, et même qu’elle est plus aisée à connaître que lui.
René Descartes, Discours de la méthode

La kvar principoj de la metodo
La unua estis, akcepti vera nur tion, kion, mi konas evidente vera.
La dua, dispecigi ĉiun ekzamenotan malfacilaĵon en tiom da partetoj, kiom mi povas, kaj kiom postulas ĝia plej facila solvo.
La tria, vicigi miajn pensojn en ĝusta ordo, komencante per la objektoj plej simplaj kaj plej facile koneblaj.
La lasta, ĉie plenumi nombradojn tiel senforgesajn kaj kontrolojn tiel kompletajn, ke mi estu certa, ke nenion mi preterrigardis.

​El tio mi eksciis, ke mi estas substanco, kies tuta esenco aŭ naturo konsistas nur en penso…; sekve mi, tio estas la animo, dank’ al kiu mi estas tio, kio mi estas, estas tute aparta de la korpo kaj eĉ pli facile elkonebla ol ĝi.
(René Descartes, trad. Louis Bastien, “Literatura Mondo” 1932-7/8, p. 123)

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *