La 5-a de aŭgusto estas la datreveno de la naskiĝo (en 1850) de la franca verkisto, ĵurnalisto kaj poeto Guy de Maupassant (1850-1893)
eo.wikipedia.org/wiki/Guy_de_Maupassant
konsiderata unu el la patroj de la moderna rakonto.
Mi jam parolis pri li la 5-an de aŭgusto 2018.
Mi transkribas (en la franca, kaj en la tradukoj al la itala kaj al Esperanto) parton de artikolo pri milito, aperinta en ĵurnalo “Gil Blas” la 11-an de decembro 1883.
Mi aldonas detalon de la monumento al Maupassant en Rouen.
La guerre!… se battre!… tuer!… massacrer des hommes!…
Et nous avons aujourd’hui, à notre époque, avec notre civilisation, avec l’étendue de science et le degré de philosophie où est parvenu le génie humain, des écoles où l’on apprend à tuer, à tuer de très loin, avec perfection, beaucoup de monde en même temps, à tuer de pauvres diables d’hommes innocents, chargés de famille, et sans casier judiciaire. […]
Ah! nous vivrons encore pendant des siècles sous le poids des vieilles et odieuses coutumes, des criminels préjugés, des idées féroces de nos barbares aïeux.
Guy de Maupassant, «La guerre», journal “Gil Blas”, 11.12.1883
°°°°°
La guerra!… combattere!… uccidere!… massacrare degli uomini!…
E noi abbiamo oggi, nella nostra epoca, con la nostra civiltà, con l’ampiezza di scienza e il grado di filosofia cui è pervenuto il genio umano, delle scuole in cui si impara ad uccidere, ad uccidere da molto lontano, con perfezione, molta gente contemporaneamente, ad uccidere dei poveri diavoli di uomini innocenti, con carico di famiglia, e senza precedenti penali… […]
Ah! Vivremo ancora per secoli sotto il peso delle vecchie e odiose usanze, dei criminali pregiudizi, delle idee feroci dei nostri barbari antenati.
Guy de Maupassant, «La guerre», giornale “Gil Blas”, 11.12.1883
trad. in italiano di Antonio De Salvo
°°°°°
La milito!… batali!… disbuĉi!… mortigi homojn!…
Kaj ni havas nuntempe, kun la civilizacio, scienco kaj filozofio de la homaro, lernejojn kie oni instruas mortigi, mortigi de tre malprokisme, perfekte, multajn homojn samtempe, mortigi mizerajn homojn, sarĝatajn de familio kaj senkulpajn!…
Ha! Ni ĉiam vivadas superregataj de la malnovaj kaj malamaj kutimoj, de la krimaj antaŭjuĝoj, de la sangamaj ideoj de niaj barbaraj prapatroj.
Guy de Maupassant, «La guerre», ĵurnalo “Gil Blas”, 11.12.1883
Trad. Hector Hodler, “Esperanto de UEA” 1924-2, p. 27
