Personaggi

Salvator Rosa

Il 15 marzo è l’anniversario della morte (nel 1673) del pittore e poeta napoletano Salvator Rosa (1615-1673)
it.wikipedia.org/wiki/Salvator_Rosa
Ho già parlato di lui il 22 luglio 2017, nell’anniversario della nascita

Salvator Rosa


limitandomi però alla (discussa) attribuzione di una delle più antiche e famose canzoni napoletane, “Michelemmà”.
Oggi, invece, presenterò la sua attività di pittore, nella quale dimostrò un animo ribelle ed anticonformista, tanto da rifiutare le commissioni dei mecenati (ad esempio, di Cristina di Svezia
www.bitoteko.it/esperanto-vivo/eo/2017/12/18/cristina-di-svezia/ ),
quando esse potevano condizionare la libertà di inventiva e di espressione dell’artista.
Durante la vita, Salvator Rosa fu sostanzialmente ignorato, o addirittura disprezzato, soprattutto in Italia (come dice il Vangelo, nemo propheta in patria!), perché non corrispondeva al gusto barocco dell’epoca né si adattava alla pittura realista napoletana; in effetti, i suoi quadri sono in anticipo di quasi due secoli, sembrano dipinti non nel seicento, ma nell’ottocento.
Invece, con l’avvento del romanticismo ed i nuovi gusti, Salvator Rosa fu non solo rivalutato, ma addirittura esaltato, specialmente per il velo di malinconia che sempre si riscontra nei suoi ritratti e nei suoi paesaggi. Contribuirono alla sua fama anche i molti racconti romanzeschi sulla sua vita, che lo rendevano un mito (ci fu perfino chi ne fece un eroe patriottico e combattivo, ad esempio Alexandre Dumas padre, Théophile Gautier e Giosuè Carducci
www.bitoteko.it/esperanto-vivo/eo/2018/02/16/giosue-carducci/ ).
Un ostacolo ad una sua vera popolarità risiede nella difficoltà di avere una visione globale della sua attività artistica, dato che dipinse quasi soltanto tele, vendute a privati e disperse successivamente in tutto il mondo: è frequente trovare, nei cataloghi delle vendite all’asta, opere di Salvator Rosa (quadri, dipinti e incisioni), sicché non solo la dispersione continua, ma anche le opere sono sempre più sottratte alla fruizione generale.
​Trascrivo il testo della prima parte della trasmissione di Radio Roma- Esperanto del 5 marzo 1938, ed allego un autoritratto di Salvator Rosa, conservato a Siena, Banca “Monte dei Paschi di Siena” (Collezione Chigi Saracini).


RADIO ROMA – ESPERANTO
N. 172 ​​la 5.an de marto 1938.a

LA PENTRAĴOJ DE GALERIO HARRACH
ĈE LA EKSPOZICIO DE LA TRI JARCENTOJ

Revenas por kelkaj monatoj al Napolo la ĉefverkoj, kiuj elmigris antaŭ ducent jaroj: ili elmigris kiel rekono de beleco kaj de brilo de la napola arto, je la sekvo de vicreĝo Harrach, kiu regis en Napolo de 1720.a ĝis 1733.a.
Ĉi tiuj tolaĵoj de la napolaj pentristoj apartenas al la fama Galerio Harrach de Vieno, kaj Lia Ekscelenca Moŝto Harrach afable metis ilin je dispono de la granda ekspozicio de la napola pentrarto de la XVII, XVIII kaj XIX Jarcentoj, la Ekspozicio de la Tri Jarcentoj, kiu, sub la aŭspicio de la Provinca Institucio por la Turismo de Napolo, havos lokon de marto ĝis junio de la nuna jaro en la sugestia kadro de Castelnuovo.
La priparolitaj tolpentraĵoj estas “La buĉado de la senpekuloj” de Massimo Stanzione, la “Neo de Petro en Saba” kaj la “Salomono” de Bernardo Cavallino, “Pagana Festo” de Pacecco de Rosa. La kolekto estas kompletigita per aliaj pentraĵoj eksterordinare interesaj: pejzaĝo kaj “Martirigo de Sankta Bartolomeo” de Salvator Rosa, la “Vestale” de Sebastiano Conca, “Lucrezia” de Antonio Vaccaro, “Sankta Hieronimo” kaj la “mirakla Fiŝkaptado” de Luca Giordano, “Profeto” de Ribera, tri skizoj de Solimena…. Kiel oni vidas, nur unu Galerio de Vieno donis nombron vere imponan da verkoj; same aliaj Galerioj eksterlandaj, aliaj privataj kolektoj, muzeoj kaj pinakotekoj, oni povas diri de tuta Eŭropo, metis je dispono pentraĵojn tre interesajn, tiel ke ĉi tiu Ekspozicio de la Tri Jarcentoj de Napola Pentrarto estos vere arta okazaĵo tiom grava, ke ĝi egaligas la specialajn ekspoziciojn, kiuj alvokis grandajn fluojn da kompetentuloj, da amatoroj, da soifantoj je belo el ĉie ajn: Napolo kapablos akcepti ĉiujn per la belo de sia Naturo kaj per la impona pruvo de tio, kion ĝiaj artistoj kapablis fari kaj instrui, en periodo en kiu la artoj regis el Italujo la tutan mondon.

LA FIGURO DE SALVATOR ROSA
KAJ LA EKZPOZICIO DE LA TRI JARCENTOJ

Vizaĝo fiera, nekaŝema, sincera ridetis al tuta Italujo dum ĉi tiuj tagoj, algluita ĉe preskaŭ ĉiuj stratanguloj; ĝi havas la lipharojn turnitajn supren, la barbeton pintan, larĝan blankan krispon, kiel oni kutimis je ĝiaj tempoj, kaj en la maldekstra mano paletron ankoraŭ brilan pro koloroj; la vizaĝo de Salvator Rosa; la artisto, kiu donis al la napola pentrarto sian animon, ardan, pretan, malavaran, avidan je ĝuo kaj tamen malĝojan: Salvator Rosa, la pentristo de la bataloj, ĉar batalojn li partoprenis, kaj estis metinta je dispono de Masaniello sian inteligentecon dum la ribelo kontraŭ la Hispanoj, la revoluciemulo pri la pentraj reguloj ĉar li estis komencinta kopii siajn pejzaĝojn el la vero, ne kunmetante ilin en la verkoj; la forkurinto el Napolo por fuĝi la persekutojn de la vicreĝoj, Salvator Rosa, la pentristo, kiu iom disŝutis en tutan Italujon kaj en la tutan mondon sian talenton kaj siajn pentraĵojn, kiuj nun – parte – troviĝos kunigitaj en la Granda Ekspozicio pri Napola Pentrarto de la XVII, XVIII kaj XIX Jarcentoj, la Ekspozicio de la Tri Jarcentoj, kiu estos inaŭgurata en Napolo la 15.an de marto de l’ nuna jaro 1938.a.
Multedra artisto, Salvator Rosa, naskiĝinta apud monteto Vomero ĉe la supreniranta strato Arenella, preta manipuli la glavon, preta forgesi ĉion, eĉ la manĝaĵon, eĉ sin mem, por sekvi sian artan revon, naskiĝis en 1615.a kaj mortis en 1573.a: li vivis 62 jarojn dividitajn laŭ arda pasio al la pentrarto, laŭ senĉesa malŝato al la hispanaj moroj, tiom ke li verkis la famajn “satirojn”, laŭ sinsekvo da bataloj kaj dueloj; sincera kaj lojala, tiom ke li estis nomata de siaj samtempuloj “Kavaliro don Salvator Rosa”, aŭtoro de la unua kanzono, kiun oni memoras en Napolo, tiu al “Michelammà”, kiu ankoraŭ hodiaŭ havas freŝecon kaj kolorbrilon; animo profunde napola kaj pro tio nobla kaj melankolia, amanta la brilajn kolorojn kaj la malgajajn temojn, Salvator Rosa estas unu el la pentristoj, kiuj plej meritis esti rememorigataj, kaj fakte multaj el liaj pentraĵoj estas kolektitaj en ĉi tiu Ekspozicio.

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *