La 7-a de septembro estas la datreveno de la naskiĝo (en 1791) de la itala (roma) poeto Giuseppe Gioachino Belli (1791-1863)
eo.wikipedia.org/wiki/Giuseppe_Gioacchino_Belli
fama precipe pro 2279 “Sonetoj” en roma dialekto (en totala amplekso de 32.000 versoj, la duoblo kompare kun la “Dia Komedio” de Dante Alighieri).
Mi jam parolis pri li la 7-an de septembro 2018
kaj la 21-an de decembro 2018.
139 sonetoj de Belli estis tradukitaj al Esperanto:
www.bitoteko.it/items/show/9
Mi transskribas unu soneton, en roma dialekto kaj en Esperanto.
La bildo (de Paolo Puccetti) montras deknaŭjarcentajn ludantojn de popola “fingroludo” (itale: morra).
it.wikipedia.org/wiki/Morra
L’ADUCAZZIONE (*)
Fijjo, nun ribbartà (1) mmai Tata tua (2):
abbada a tté, nnun te fà mmette sotto (3).
Si cquarchiduno te viè a ddà un cazzotto (4),
lì ccallo callo (5) tu ddàjjene dua.
Si ppoi quarcantro porcaccio da ua (6)
te ce facessi (7) un po’ de predicotto,
dijje: “De ste raggione io me ne fotto (8);
iggnuno penzi a li fattacci sua” (9).
Quanno ggiuchi un bucale a mmora, o a bboccia (10),
bbevi fijjo; e a sta ggente bbuggiarona
nu ggnene fà rrestà (11) mmanco una goccia.
D’esse (12) cristiano è ppuro (13) cosa bbona:
pe’ cquesto (14) hai da portà ssempre in zaccoccia (15)
er cortello arrotato e la corona.
Giuseppe Gioachino Belli
(*) L’educazione
1 Ribaltare, in senso attivo: «smentire, rinnegare, far torto». 2 Tuo padre. 3 Non ti far soperchiare. 4 Ti viene a dare un pugno. 5 Caldo caldo: immediatamente. 6 Porco da uva. 7 Ti ci facesse. 8. Non me ne importa niente. 9 Ognuno pensi ai fattacci tuoi. 10 Quando giochi un boccale a morra o a bocce. 11 Non fargliene restare. 12 D’essere. 13 Pure. 14 Perciò. 15 Tasca.
°°°°°
EDUKADO
Ne spitu paĉjon vian, mia filo,
zorgu pri vi, neniam klinu kapon,
se iu al vi donas pugnofrapon
rebatu ĝin duoble sen humilo.
Se ajna porko tiam por konsilo
malfermas predikpretan buŝan klapon
diru: “Ĉi-vort’ ne faras al mi skrapon!
Ĉiu vivaĉu laŭ propra stilo”.
Se vi vinkruĉon gajnas fingrolude
ĝin trinku; al trompema popol-pleno
lasu nenion, trinku ĝiskonklude.
Ja bonas vivi laŭ kristan-sinteno,
kaj tial estu en la poŝ’ apude
akra tranĉil’ kaj rozaria ĉeno.
Giuseppe Gioachino Belli, trad. Gaudenzio Pisoni
(el “Elektitaj sonetoj de G. G. Belli”)
