Personaggi

Jorge Luis Borges

Il 24 agosto ricorre la nascita (nel 1899) dello scrittore e poeta argentino Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo, conosciuto come Jorge Luis Borges (1899-1986)
it.wikipedia.org/wiki/Jorge_Luis_Borges
eo.wikipedia.org/wiki/Jorge_Luis_Borges
famoso soprattutto per i suoi racconti fantastici, tanto che con l’aggettivo «borgesiano» si definisce una concezione della vita come realtà fittizia spacciata per veritiera.
Borges è stato ampiamente tradotto in Esperanto.
Del libro “La biblioteca de Babel” – La biblioteca di Babele- La Biblioteko de Babelo it.wikipedia.org/wiki/La_biblioteca_di_Babele
eo.wikipedia.org/wiki/Biblioteko_de_Babelo
esistono queste versioni:
di Giulio Cappa (in: Sferoj, sciencfikcio kaj fantasto. Volumo 2, paĝoj 15-24)
www.autodidactproject.org/other/borges7-esp1.html
e nell’antologia “La sekreta miraklo” (El milagro secreto” – Il miracolo segreto), Sezonoj, Kaliningrado 2008;
e di Manuel Giorgini
www.yksi.org/tekst/ald/borges_bdb-eo.html
Fondamentale è la citata antologia “La sekreta miraklo”, redatta da István Ertl, con traduzioni di Jorge Camacho, Giulio Cappa, Tomasz Chmielik, Fernando de Diego, Liven Dek, István Ertl, Higinio García, Kris Long, Gonçalo Neves, Joxemari Sarasua, Francisco Veuthey
esperanto-ondo.ru/Borges.htm
katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=8059
(recensione di Carlo Minnaja in “Monato”
www.esperanto.be/fel/mon/rec/smir.php )
Si tratta in tutto di 48 brani, e un indice delle traduzioni esistenti.
​Inoltre:
– “El libro de arena” – Il libro di sabbia – La libro el sablo, trad. Liven Dek (in: Sferoj, sciencfikcio kaj fantasto. Volume 4, pagg. 15-20, e in “Literatura Foiro” 1982-76, pagg. 19-21);
– “Tres versiones de Judas” – Tre versioni di Giuda – Tre versioj de Judaso, trad. Fernando de Diego (en: La Ondo de Esperanto, 1997, numero 7)
web.archive.org/web/20131011043617/http:/esperanto.org/Ondo/Tl-hisp2.htm
www.yksi.org/tekst/ald/borges_3giuda-eo.html
– “El Congreso” – Il Congresso – La kongreso, trad. Giulio Cappa (in: Pri kongresoj en Bonaero, Beletra Almanako, nº 19, febbraio 2014, New York, Mondial. pp. 82-107).
– “La domo de Asteriono,” trad. Manuel Giorgini
www.yksi.org/tekst/ald/borges_aster-eo.html
– “Jonatano Edvardso”
– “La kunĵurantoj”
– “Poemo de Johano Lopez kaj Johano Ward”
– “La Skribaĵo de la Dio”, trad. Robert L. Read
– “La sonĝo de Coleridge”, trad. Manuel Giorgini
www.yksi.org/tekst/ald/borges_sognocoleridge-eo.txt
– “Tlön, Uqbar, Orbis Tertius”, trad. Manuel Giorgini
www.yksi.org/tekst/ald/borges_tuot-eo.html
​-“ Los Justos” (I Giusti – La justuloj), trad. Antonio De Salvo.

Literatura Foiro” ha dedicato a Borges (almeno) queste pagine:
– 1982-76, p. 19-21
– 1986-99, p, 12-15
– 2013-263, p. 116-119
– 2014-271, p. 260-261
– 2015-275, p. 128-131
Suppongo che Borges sia stato ospitato sulle pagine di “Fonto”, ma non sono in grado di verificare.
​Trascrivo (in spagnolo, italiano ed Esperanto) “Los Justos – I Giusti – La justuloj”, ed allego:
– la copertina di “Sekreta miraklo”;
– un francobollo argentino del 1987.


LOS JUSTOS

Un hombre que cultiva su jardín, como quería Voltaire.
El que agradece que en la tierra haya música.
El que descubre con placer una etimología.
Dos empleados que en un café del Sur juegan un silencioso ajedrez.
El ceramista que premedita un color y una forma.
El tipógrafo que compone bien esta página, que tal vez no le agrada.
Una mujer y un hombre que leen los tercetos finales de cierto canto.
El que acaricia a un animal dormido.
El que justifica o quiere justificar un mal que le han hecho.
El que agradece que en la tierra haya Stevenson (*).
El que prefiere que los otros tengan razón.
Esas personas, que se ignoran, están salvando el mundo.

Jorge Luis Borges

I GIUSTI

Un uomo che coltiva il suo giardino, come voleva Voltaire.
Chi è contento che sulla terra esista la musica.
Chi scopre con piacere una etimologia.
Due impiegati che in un caffè del Sud giocano in silenzio agli scacchi.
Il ceramista che premedita un colore e una forma.
Il tipografo che compone bene questa pagina che forse non gli piace.
Una donna e un uomo che leggono le terzine finali di un certo canto.
Chi accarezza un animale addormentato.
Chi giustifica o vuole giustificare un male che gli hanno fatto.
Chi è contento che sulla terra ci sia Stevenson (*).
Chi preferisce che abbiano ragione gli altri.
Queste persone, che si ignorano, stanno salvando il mondo.

Jorge Luis Borges

LA JUSTULOJ

Viro kiu kultivas sian ĝardenon, kiel volis Voltero.
Tiu kiu ŝatas ke la tero havu muzikon.
Tiu kiu malkovras kun plezuro vortodevenon.
Du oficistoj kiuj en kafejo de l’ Sudo ludas silente ŝakojn.
La ceramikisto kiu antaŭmeditas koloron kaj formon.
La presisto kiu bone kompostas ĉi tiun paĝon, kiu eble ne plaĉas al li.
Virino kaj viro kiuj laŭtlegas la finajn tercinojn de iu kanto.
Tiu kiu karesas dormantan beston.
Tiu kiu pravigas aŭ volas pravigi malbonon kiun oni faris al li.
Tiu kiu ŝatas ke la tero havu Stevenson (*).
Tiu kiu preferas ke la aliaj estu pravaj.
Ĉi tiuj personoj, kiuj ne interkonas sin, estas savantaj la mondon.

Jorge Luis Borges, trad. Antonio De Salvo

(*) Robert Louis Stevenson (1850-1894)

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *